Dlaczego warto zaktualizować SCADA iFIX do najnowszej wersji?

System Proficy SCADA/HMI iFIX od GE Vernova w ciągu 40 lat istnienia na rynku przeszedł nie małą ewolucję. Pierwsze wcielenie tego oprogramowania, znane jako FIX32, ujrzało światło dzienne w 1984 roku! Każda nowa wersja SCADA iFIX wprowadza liczne usprawnienia i innowacje, które pozwalają maksymalizować wydajność i zapewniają zgodność z najnowszymi standardami. Jeśli jeszcze nie korzystasz z najnowszej wersji – iFIX 2024 PL, przeczytaj, dlaczego warto!

1. Dyrektywa NIS2, a systemy SCADA

Niemałe poruszenie, zwłaszcza w branżach określanych jako kluczowe i ważne, wywołuje dyrektywa NIS2. Państwa członkowskie Unii Europejskiej, w tym Polska, miały czas do 17.10.2024 roku na jej implementację, jednak prace nad wdrożeniem dyrektywy do polskiego prawa poprzez nowelizację ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa wciąż trwają.

Nadrzędnym celem, jaki przyświeca jej wprowadzeniu, jest zwiększenie stopnia cyberbezpieczeństwa w firmach i podmiotach, które są istotne dla funkcjonowania gospodarki i społeczeństwa (czyli np. w instytucjach finansowych, w zakładach produkujących żywność, przedsiębiorstwach wod-kan, ciepłowniach, dostawcach energii elektrycznej, gazu czy przedsiębiorstwach sektora transportowego).

Dyrektywa NIS2 nakłada szereg obowiązków na podmioty kluczowe i ważne, m. in:

• analizę ryzyka
• zapewnienie bezpieczeństwa systemów IT
• utrzymanie ciągłości działania
• zarządzanie incydentami cyberbezpieczeństwa
• kontrolę dostępu do systemów oraz danych
• szkolenia pracowników z zakresu cyberbezpieczeństwa.

NIS2 a systemy SCADA

Jak się to ma do systemów SCADA? Są one powszechnie wykorzystywane do nadzorowania i sterowania infrastrukturą przemysłową w sektorach definiowanych przez dyrektywę NIS2 jako kluczowe i ważne, więc siłą rzeczy ta ustawa je obejmuje i nikt nie ma wątpliwości, że należy je chronić przed cyberatakami. Zwłaszcza, że według danych IBM, sektor produkcji i energetyczny są odpowiednio pierwszym i czwartym najczęstszym celem ataków hakerskich.¹

Udział cyberataków wg branż [2023]

Co zrobić, aby system SCADA spełniał wymogi NIS2?

Jednym z podstawowych aspektów, które pomagają zachować najwyższe wymagane standardy cyberbezpieczeństwa jest systematyczne aktualizowanie oprogramowania i praca na jego najnowszych, wspieranych przez producenta wersjach.

W kwestii systemów Proficy:

• właśnie zakończyło się wsparcie GE Vernova dla iFIX 6.1, a wersja 6.5 będzie wspierana tylko do kwietnia 2026.
• Cimplicity 11.0 utraciło wsparcie w styczniu 2025, wersja 11.1 będzie wspierana do stycznia 2026.
• Warto wspomnieć też o Historianie, który jest bardzo często nieodzownym elementem systemu SCADA: najniższą wspieraną wersją jest wydanie 9.0 (do stycznia 2026).

Niestety wiele organizacji nadal korzysta ze starych – czasami bardzo starych – wersji oprogramowania SCADA. Brak aktualizacji znacznie zwiększa ryzyko cyberataków, a każda luka w bezpieczeństwie może prowadzić do poważnych konsekwencji. Korzystanie z przestarzałego systemu SCADA wiązać się może też z ponoszeniem wyższych, ukrytych kosztów (niższa wydajność systemu i produktywność operatorów).

2. Dostęp do opieki serwisowej oraz poprawek

Jak już było wspomniane, oficjalne wsparcie GE Vernova, utracił ostatnio iFIX w wersji 6.1. Więc jeśli nadal w Twojej firmie jest wykorzystywana ta, lub jeszcze starsza wersja, narażasz się na duże ryzyko! W przypadku problemów czy awarii uzyskanie wsparcia technicznego może być znaczne ograniczone lub niemożliwe.

Najlepszym wyjściem jest aktualizacja iFIX do najnowszej wersji, dzięki czemu otrzymasz w pakiecie opiekę serwisową producenta: Acceleration Plan, która zapewnia też bezpłatne aktualizacje SCADA, a także dostęp do systematycznie publikowanych poprawek i łatek (SIM) oraz Service Pack-ów. Ich regularne instalowanie pomoże zapewnić wymagane dyrektywą NIS2 standardy cyberbezpieczeństwa.

3. Koniec wsparcia dla Windows 10 już niebawem!

Wymóg NIS2 odnośnie systematycznego aktualizowania oprogramowania dotyczy także systemów operacyjnych. Oficjalne wsparcie Microsoftu utracił (już ponad 5 lat temu!) popularny Windows 7, czy Windows Server 2012, a wciąż jeszcze można je spotkać w zakładach przemysłowych.

W lepszej sytuacji są firmy, pracujące na Windows 10, ale taki stan rzeczy niebawem się zmieni… Mimo, że system ten wykorzystywany jest w ponad 880 milionach komputerów na całym świecie², nie jest to wystarczający argument, by przy nim pozostać. Już 14 października 2025 Microsoft kończy oficjalne wsparcie dla Windows 10 (Windows 10 End of Life).

System nadal będzie działał, ale nie będzie otrzymywał poprawek dot. nowych funkcji, a co gorsza aktualizacji zabezpieczeń, nie będzie też możliwe uzyskanie oficjalnego wsparcia technicznego, co może mieć negatywny wpływ na wydajność Twojej instalacji i zwiększa ryzyko wykorzystania znanych podatności przez atakujących. Będzie bardziej podatny na wirusy, złośliwe oprogramowanie, ransomware itp.

Możesz się też spodziewać, że inne aplikacje i oprogramowanie przestaną być wspierane na Windows 10.

Przykładowo, Proficy iFIX 6.5 w 2025 roku nadal jest wspierany, ale rekomendowana aktualizacja systemu operacyjnego do Windows 11 spowoduje konieczność aktualizacji także systemu SCADA (iFIX 6.5 nie jest wspierany na Windows 11).

Zmiana systemu operacyjnego to także duże wyzwanie dla infrastruktury przemysłowej, gdzie sprzęt i systemy działają często przez dekady i niełatwo je zaktualizować. Starsze komputery lub sterowniki PLC także wymagają najczęściej pełnej modernizacji lub wręcz ich wymiany na nowe rozwiązania.

4. Nowe dodatki i większe możliwości: Analityka i dostęp webowy teraz w cenie!

Poza kwestiami bezpieczeństwa, warto zwrócić uwagę na dodatki rozszerzające możliwości Twojego systemu SCADA, dostępne z najnowszą wersją oprogramowania Proficy iFIX. Licencja iFIX 2024 obejmuje bez dodatkowych opłat dwa niezwykle przydatne narzędzia:

• Proficy Operations Hub 2024 Ultimate Add-On  (1CAL)
  Webowe rozwiązanie  (na pograniczu Operational Intelligence i Business Intelligence), z którym w kilka chwil przeniesiesz wizualizację produkcji do przeglądarki czy stworzysz przystępne dashboardy produkcyjne i menadżerskie, umożliwiające wizualizację danych z wielu niezależnych źródeł, tak, aby mieć wszystkie najważniejsze informacje o procesie w zasięgu jednego kliknięcia myszy! Więcej o Operations Hub >>

• Proficy CSense 2024 Starter Pack:
  Narzędzie analityczne, dzięki któremu szybciej zidentyfikujesz potencjalne problemy oraz zoptymalizujesz parametry pracy systemu. Dodatek CSense do iFIX rozszerza funkcjonalność systemu SCADA, przekształcając go z narzędzia do nadzoru w inteligentne rozwiązanie doradcze, które wspomaga podejmowanie decyzji operacyjnych.
  Zobacz film prezentujący szablony analityczne CSense dostępne z iFIX:

5. Udoskonalenia, nowe funkcje, polska wersja językowa

Z każdym kolejnym wydaniem iFIX jest udoskonalany w zakresie wydajności czy funkcjonalności. Nie można też pominąć dostępności polskiej wersji językowej.

Wśród funkcji, które pojawiły się w ostatnich wydaniach Proficy iFIX wymienić można m. in.:

• Centralne zarządzanie z wykorzystaniem webowego narzędzia Configuration Hub – umożliwia zdalne zarządzanie licencjami czy konfigurację wszystkich produktów Proficy w jednym miejscu za pośrednictwem przeglądarki.
• Klient MQTT, który umożliwia pobieranie danych z brokerów MQTT i udostępnienie ich poprzez serwer OPC UA. Pomaga to uprościć komunikację i wspiera optymalizację operacji.
• Większe bezpieczeństwo: ulepszenia mechanizmu redundancji (z protokołem TCP/IP) oraz dodatkowy mechanizm ochrony (Proficy Authentication – UAA) – umożliwia stosowanie wspólnych kont dla Proficy iFIX czy Proficy Historian – będący alternatywą dla kont domenowych.
• Nowe systemy przykładowe, zaprojektowane zgodnie ze standardem ISA-101, ułatwiające rozpoczęcie pracy z aplikacją iFIX oraz tworzenie wydajnych i ergonomicznych ekranów operatorskich.
• Wydajniejszy system alarmowania – aż do 80% krótszy czas generowania i dystrybucji alarmów oraz zgodny ze standardem ISA 18.2 mechanizm odkładania alarmów.
• Wsparcie protokołu komunikacyjnego OPC UA (klient i serwer).

Podsumowanie: zaktualizuj system SCADA i śpij spokojnie!

Regularne aktualizowanie systemu iFIX jest nie tylko kwestią funkcjonalności, ale także bezpieczeństwa i konkurencyjności na rynku. Najnowsze wersje zapewniają optymalną wydajność, kompatybilność z nowymi technologiami oraz szerokie możliwości rozwoju.

Mimo, że licencje iFIX są licencjami wieczystymi (zarówno stare, jak i nowe wersje) – nie znaczy, że oprogramowanie, które świetnie odpowiadało na potrzeby Twojego zakładu 10 lat temu, będzie optymalnym narzędziem również za kilka lat.

Jeśli chcesz mieć system HMI/SCADA iFIX w najnowszym wydaniu, a posiadasz jego starszą wersję, nie musisz kupować nowej licencji – aktualizacja to znacznie niższy koszt! Dodatkowo zapewnisz sobie dostęp do najnowszych funkcji i wsparcia technicznego.
Skontaktuj się z nami, aby otrzymać wycenę >>

Źródła:
1IBM X-Force Threat Intelligence Index 2024, www.ibm.com
2GE Vernova, HMI/SCADA Users: Say Goodbye to Windows 10!